By 
This post is also available in: English (Angle) Español ( Panyòl)
Kreye yon espas pou timoun yo pwospere kòmanse anvan konsepsyon. Alaska Native Birthworkers Community (ANBC) fè sa lè l bay swen ki adapte ak kilti depi nan kòmansman an.
Kominote a se yon gwoup fanmsaj, doulas, konseye alètman ak gerisè ki ap òganize pou reprann pratik nesans endijèn yo. Òganizasyon kominotè sa a bay fanmi otoktòn swen ki adapte nan domèn kiltirèl, depi avan konsepsyon jis apre akouchman.
Helena Jacobs, ki se youn nan moun ki kreye òganizasyon an, te dekri premye etap nan òganizasyon yo tankou yon ti gwoup volontè, ki te pratike domèn akouchman nan ti gwoup pou fanmi ak zanmi, yo kreye yon teknik swen pou paran akouchman otoktòn ki te vwayaje soti vilaj riral yo pou vin Anchorage pou akouchman. Moun sa yo ki t ap akouche te souvan poukont yo epi te bezwen sipò.
Kominote a te resevwa premye sibvansyon yo an 2019 pou òganize yon fòmasyon konplè sou doula Otoktòn, ki te konfime nesesite pou ogmante enpak ak prezans pratik akouchman Otoktòn yo. Jacobs te di: «Sa te ankouraje nou kontinye nan direksyon sa a epi jwenn plis opòtinite pou sipòte moun nou yo ki t ap tann pou rekipere wòl sa yo»
Li menm ak moun ki te kreye l avè l yo, ki gen ladan sè li Margaret David, te kontinye òganize ak ranmase lajan pou reponn ak demann k ap ogmante pami fanmi Otoktòn yo pou kalite swen sa a. Avèk èd sipò estriktirèl ak òganizasyonèl ak finansman, yo te mete sou pye yon ekip ki gen 11 moun ki ofri sèvis dirèk bay fanmi yo, òganize fòmasyon ak epi bati yon rezo travayè akouchman Endijèn k ap grandi atravè Alaska.
Swen ki adapte ak kilti
Lè Jacobs te dekri swen ki adapte ak kilti nan pratik, li te di: «Operasyonèlman, sa vle di nou anboche travayè Otoktòn yo epi, nan pi bon fason nou kapab, nou eseye asosye fanmi ak moun k ap fè akouchman ki soti nan menm orijin kiltirèl la.» Yo se tou senpleman moun Otoktòn k ap sèvi moun Otoktòn.
«Nou konnen kominote nou an epi nou chita sou valè inivèsèl endijèn nou yo», Jacobs te di. «Pafwa sa vle di senpman poze yo kesyon sou pwòp pratik kiltirèl yo ak fason nou ka valorize sa epi pwoteje sa pou yo.»
Anplis de yon konpayon, gid ak defansè nan pwosesis akouchman an, Jacobs renmen entegre manje tradisyonèl endijèn, liv otè endijèn ekri, pratik kiltirèl, zouti lang zansèt ak medikaman plant pou ede anrasinen pwosesis la nan tradisyon yo. Pa ekzanp, li souvan pirifye tèt li ak sèl li boule oswa zèb dous anvan li antre nan sal akouchman an epi l mande moun ki bay nesans lan oswa fanmi li si yo ta renmen li pirifye chanm nan anvan ak apre nesans la.
Yon mouvman pou ranfòse pratik endijèn yo
Bezwen pou travay sa a enpòtan anpil, e moun yo anvi revitalizasyon pratik akouchman endijèn yo. Nan Alaska ak nan tout peyi a, manman Endyen Ameriken ak Natif Alaska (AIAN) gen 4.5 fwa plis chans pou yo mouri nan kòz ki gen rapò ak gwosès ak akouchman pase manman blan. Met sou sa, AIAN se sèl gwoup rasyal ki pa konnen sa k rele diminisyon nan mòtalite timoun nan dènye dizan ki sot pase a.
Efè kolonizasyon ak rasis yo enpòtan nan fason kominote Tribal yo jwenn aksè nan swen sante. Gen gwo pwoblèm deplasman pou anpil moun ki akouche k ap viv nan kominote tribi Alaska yo, paske yo dwe vwayaje nan avyon pou vin Anchorage kote majorite founisè swen prensipal yo sitiye.
Sa lakòz tan ospitalizasyon ki pi long, pase semèn izole epi totalman dekonekte ak fanmi yo anvan, pandan ak apre akouchman. Jacobs te dekri ki jan li te santi yo diskrimine l pou l te antre nan espas medikal oksidantalize sa yo kòm yon pasyan kote «pèsonn pa t sanble avè m oswa pa t konnen m, fanmi m oswa kominote a, oswa ki te soti nan kilti nou an.» Eksperyans akouchman nan espas sa yo se yon gwo chanjman konpare ak syèk pratik akouchman ki anrasinen nan kominote, ki konekte ak tè yo, dlo ak medikaman zansèt ak bon konprann nan chak kote.
Jacobs te di: «Nou tande anpil moun te di kote sa a se pa yon kote yo santi yo an sekirite oswa moun wè oswa tande yo. Kidonk pafwa lè moun mande nou pou nou parèt, mwen pa bezwen retire anyen nan sak doula mwen an paske tout sa yo bezwen se pou mwen jis nan chanm nan epi mwen temwen swen yo ap resevwa. Epi pafwa swen sa a sanble vrèman diferan kòmanse lè m antre nan chanm nan epi gen yon lòt moun ki pral wè sa k ap pase».
Kapab genyen yon travayè akouchman Endijè n nan sal la pou sipòte nan kèlkeswa fason ki nesesè se yon bagay transfòmatif. Jacobs te dekri pouvwa ki genyen lè yon moun konnen yo nan tout kontèks yo nan kominote a, pa sèlman atravè sa ki nan dosye yo, epi ki ka ede defann tretman ki aliyen ak valè yo.
Chanje sistèm yo
Gen gwo enpòtans nan konekte kominote a ak sistèm yo, espesyalman nan espas kote sistèm yo pa t bati yon fason ki ekitab pou kominote a. Kominote Alaska Native Birthworkers yo te resevwa sibvansyon nan men Fondasyon W.K. Kellogg akoz apwòch li a aliyen nan bati patenarya pou defann chanjman sistemik ak enpak kolektif.
Ofri devlopman lidèchip atravè aksè gratis a fòmasyon pou travayè nesans Endijèn aktyèl yo ak aspiran yo, yon fason pou elaji mendèv akouchman Endijèn fòmèl sa a ki ka bay swen kiltirèl avèk konfyans, pèmèt sèvis dirèk gratis sa yo ofri ak fanmi ki fèt nan kominote tribi atravè Alaska. Sa pèmèt moun ki ap akouche yo etann rezo sipò yo epi yo santi yo konekte ak kominote a ak modèl ki sen. Sipò gwoup parèy yo, tankou modèl doula a baze sou faktè pwoteksyon sa yo e li demontre rezilta pozitif sou sante matènèl ak timoun, espesyalman pou moun ki te sibi diskriminasyon sistemik.
Fè yon koneksyon
Jacobs te raple yon istwa sou premye manman endijèn li te sipòte kòm yon travayè akouchman ki te andeyò fanmi li ak kominote zanmi l. Te gen yon adolesan ki te konplètman poukont li nan sal akouchman an nan Anchorage. Jacobs sonje li te santi li nève epi enkyè otorizasyon li kòm doula jiska moman sa a pa t ap sifi pou travay ak yon moun andeyò sèk imedya fanmi ak zanmi li.
Li te di: «Mwen te antre nan chanm nan epi nou te prezante tèt nou youn ak lòt e nan moman sa a, tout laperèz mwen te ale e mwen te ka menm wè jan l te fè yon soupi soulajman tankou, ‘Rete, mwen gen yon moun la ki pral rete avè m.’ Epi li te reyafime m senpleman prezan, senpleman nan sal la, senpleman kenbe espas sa a, se yon devwa sakre. »
«Menm si mwen pa t fè okenn nan bagay teknik yo, si mwen te la jis pou ede l santi l an sekirite epi pou m di l jan m renmen l e nan ki pwen l ap fè yon bon travay li, e pou m ankouraje l, sa t ap ase.» Se sa Jacobs sonje.
«Pafwa, aksyon lanmou ak jantiyès ak sèvis ki pi senp lan, se sa yon moun bezwen.»
Comments